Gemeente handelt niet als overheid bij uitgifte van grafrechten

Na jaren discussie heeft de Hoge Raad voor de btw geoordeeld dat een gemeente bij de uitgifte van grafrechten niet als overheid handelt en de btw op deze kosten daarom niet compensabel is. Dit ondanks dat het Gerechtshof en de Advocaat Generaal wel aangeven dat er sprake was van compensabele btw.

De Hoge Raad baseert dit standpunt op de omstandigheid dat kerkgenootschappen, of privaatrechtelijke rechtspersonen of natuurlijke personen op bijzondere begraafplaatsen dezelfde prestaties verrichten als gemeenten op gemeentelijke begraafplaatsen. Er is dus geen sprake van een specifieke overheidsbevoegdheid voor het uitgeven van grafrechten.

Helaas is met deze uitspraak nog steeds niet duidelijk wat de btw gevolgen zijn van de andere kosten op begraafplaatsen welke niet betrekking hebben op de grafrechten. Zo staat de vraag open of deze uitspraak ook betekent dat de btw die de gemeente in rekening gebracht krijgt voor aanleg, onderhoud, uitbreiding en inrichting van de gemeentelijke begraafplaatsen, ook niet gecompenseerd kan worden via het BTW compensatiefonds.

De Hoge Raad heeft de zaak weer terugverwezen naar het Hof. Eerder in de procedure was al vastgesteld dat de gemeente voor de btw met de uitgifte tegen betaling van de grafrechten aan derden, economische activiteiten verricht. Het Hof moet gaan onderzoeken of de gemeente (een van) de begraafplaatsen ook gebruikt voor niet-economische activiteiten (waarvoor de gemeente dus niet als ondernemer wordt beschouwd in de zin van artikel 7 van de Wet OB). 

Is dat het geval, dan moet het Hof vervolgens beoordelen of en zo ja in hoeverre, voor de inkoop btw op begraafplaatsen alsnog recht bestaat op een bijdrage uit het BTW compensatiefonds of dat het recht op compensatie van btw op de kosten deels dan wel geheel wordt uitgesloten.

Kortom de onduidelijkheid blijft nog voortduren waardoor het van belang blijft om bezwaar in te dienen tegen de BCF beschikking van 2015 eind van dit jaar en kan tegen de BCF beschikking 2019 die u recent heeft ontvangen bezwaar worden gemaakt voor dit onderwerp alsmede inzake re-integratie.

Voor de vennootschapsbelasting lijkt de impact van deze uitspraak te betekenen dat de route naar de overheidstakenvrijstelling voor grafrechten niet (langer) mogelijk is. Uit onze ervaringen weten wij dat gemeenten die overschotten hebben behaald op nacalculatiebasis goedkeuringen hebben gekregen voor toepassing van de overheidstakenvrijstelling. Met dit arrest lijkt deze route echter niet meer haalbaar. De rechtsregel die uit deze uitspraak volgt dat overheidshandelen dat de ‘markt’ ook kan doen niet leidt tot overheidshandelen is een uitermate riskante als deze wordt doorgetrokken naar de parkeerbelasting.

Als u vragen of opmerkingen heeft, dan kunt u contact opnemen met een van onze specialisten of uw vaste aanspreekpunt:

BTW specialist Nikita.brameijer@fiscaliade.nl of 06-219 34 361